Dla wielu osób praca tłumacza zdaje się nie mieć tajemnic. Każdy wie, czym zajmuje się tłumacz. Nie wszyscy jednak wiedzą, że ostateczny efekt, którym jest przekład zależy od wielu czynników. Jednym z nich są odpowiednie strategie tłumaczeniowe. Jeśli tłumacz je zna, tłumaczenie jest poprawne. Gorzej, jeśli nie ma o nich pojęcia. Wtedy można zapomnieć o prawidłowym tłumaczeniu. Czym są strategie tłumaczeniowe? Jak powinno się je stosować? Czy każdy rodzaj tekstu wymaga takich samych zabiegów? Chcesz wiedzieć więcej? Poznaj sprawdzone strategie tłumaczeniowe. Oto kilka słów o strategiach tłumaczeniowych.
Najważniejsze strategie tłumaczeniowe
Każdy tłumacz w swojej pracy niemal na co dzień napotyka wyzwania, z którymi musi się mierzyć. To one często stanowią największy problem w pracy tłumacza. Jakiego rodzaju są to wyrażenia? Czy chodzi o słownictwo, a może o coś więcej? Pamiętajmy, że tłumaczenie nie polega wyłącznie na przełożeniu słów z języka źródłowego na język docelowy. To coś więcej. Tym bardziej, że wielu wyrażeń nie da się przetłumaczyć dosłownie. Co robi tłumacz gdy ma konkretny problem językowy? Sięga po sprawdzone techniki tłumaczeń. Takie, które zawsze się sprawdzają w danym rodzaju treści. Bo nie wszystkie teksty tłumaczy się tak samo. Inaczej tłumaczy się pisma prawnicze i sądowe, a inaczej literaturę. Każdy tłumacz ma sprawdzone strategie i metody tłumaczeniowe z których korzysta. Które z nich stosuje najczęściej? Oto najlepsze techniki i strategie przekładu.
Jedną z nich jest adaptacja. Jest jedną z najczęściej stosowanych strategii tłumaczenia. W tej metodzie kultura języka wyjściowego zostaje dopasowana do języka przekładu. Dzięki temu odbiorca lepiej rozumie tekst przetłumaczony. Dlaczego? Bo jest napisany w sposób prosty i zrozumiały dla niego.
Kolejną ważną techniką przekładu jest tłumaczenie słowo w słowo. Na czym polega? Tu kolejność słów z tekstu źródłowego zostaje zachowana. Największy problem z nią polega na tym, że tłumaczenie może być zupełnie pozbawione sensu.
Równie ważne jak dwie pozostałe strategie tłumaczeniowe jest ekwiwalent kulturowy. Polega na zastąpieniu wyrażenia związanego z kulturą kraju języka źródłowego jego odpowiednikiem w języku docelowym.
Zapożyczenie. To najprostsza technika przekładu. Na czym polega? To proste. Tłumacz nie tworzy neologizmu ani nie szuka polskiego odpowiednika. Po prostu przenosi wyrażenie do języka przekładu takim, jakie ono jest, czyli bez tłumaczenia. W zamian za to używa pojęcia z oryginału. Przykłady? To chociażby „zombie” czy „troll”. Te słowa same są zapożyczeniami z innych języków. I są obecne zarówno w języku angielskim jak i języku polskim od dawna. To podstawowe i ogólne techniki tłumaczeniowe. Warto poznać też inne klasyfikacje metod przekładu.
Strategie i procedury tłumaczenia języka angielskiego na polski
Proces tłumaczenia jest ogromnie skomplikowany. Składa się na niego nie tylko znajomość języka obcego, ale i języka polskiego. Dlatego podczas tłumaczenia z języka angielskiego na polski tłumacz również stosuje odpowiednie strategie i procedury tłumaczeniowe. Z jakimi trudnościami w tłumaczeniu z języka angielskiego na polski najczęściej spotyka się tłumacz? Czy są one związane z konkretnym rodzajem przekładu? Okazuje się, że w każdej dziedzinie tłumacz może je napotkać. Problematyką strategii tłumaczenia angielskiego na język polski zajmowało się wielu wybitnych teoretyków i praktyków przekładu. Dzięki nim mamy wypracowane konkretne strategie tłumaczenia z języka angielskiego na polski. Dotyczą one najczęściej spotykanych przez tłumaczy trudności tłumaczeniowych. Do najbardziej znanych należy transkrypcja. Polega na pewnej adaptacji wyrazów z języka źródłowego do reguł fonetycznych i gramatycznych języka przekładu. Jest specyficzną odmianą zapożyczenia. Mimo, że tak naprawdę to zupełnie inna technika tłumaczenia. Przykładem może być tu „Hogwart’s”, który w przekładzie zmieniony został na „Hogwart”.
Równie ważna w przekładzie tekstów jest technika tłumaczenia czyli translation. Zgodnie z tą regułą wyrażenie jest dosłownie tłumaczone na dany język docelowy.
Warto też wskazać modyfikację jako jedną z uznanych technik tłumaczenia. Według tej strategii tłumaczenia z angielskiego na polski, nazwa własna zastępowana jest jej odpowiednikiem w języku docelowym. To dość kontrowersyjna, choć uznana technika tłumaczenia. W teorii przekładu można jednak znaleźć opinie, że tłumaczenie nazw własnych jest błędnym zabiegiem. A nazwy własne powinno się pozostawić bez tłumaczenia.
Strategie tłumaczenia tekstów prawnych
Jakie są techniki tłumaczenia tekstów prawnych i prawniczych? Czy tu również stosowane są konkretne techniki tłumaczenia? Oczywiście. Warto wiedzieć, że akty prawne i kodeksy nie są tłumaczone przez urzędy. Nimi również zajmują się tłumacze. I oni również napotykają na trudności z tłumaczeniem. Co warto wiedzieć o ich tłumaczeniu? Przede wszystkim, że najważniejsze w nich jest zachowanie spójności tłumaczenia. Oznacza to tyle, że najważniejsza w nich jest prawda i dokładność. I tu najlepszą strategią tłumaczenia jest naturalizacja. Jest to swego rodzaju adaptacja pisowni. Polega ona na przeniesieniu danego terminu z angielskiego na polski niemal bez zmian. W ten sposób przenoszona jest dana terminologia angielska do języka polskiego. Sprawdza się doskonale gdy w nie ma odpowiednika danego pojęcia w języku polskim. Jednak ta technika ma swoje wady i zalety. Jej zaletą jest z pewnością wskazanie konkretnego kontekstu kulturowego. Dzięki niej nie mamy żadnych wątpliwości z jakiego systemu prawnego pochodzi dane wyrażenie. Z drugiej zaś strony taki przekład może być niezrozumiały dla osoby, która nie zna angielskiego systemu prawnego. Dlatego należy z nią obchodzić się ostrożnie.
Czy warto korzystać ze sprawdzonych strategii tłumaczeniowych?
Oczywiście, że warto. To właśnie z nich korzystają tłumacze podczas pracy. Bez sprawdzonych technik tłumaczenia nie byłby możliwy do osiągnięcia cel przekładu. Nie wystarczy bowiem zastąpić danego słowa wyrażeniem w języku docelowym, aby osiągnąć efekt tłumaczenia. To znacznie więcej. Aby osiągnąć cel tłumaczenia warto sięgnąć głębiej. Nie wystarczy bowiem jedynie przełożenie słów z języka oryginału na docelowy. To poprawne oddanie kultury języka źródłowego i wpisanie jej w tekst docelowy. A w tym najlepiej pomogą sprawdzone techniki tłumaczeniowe, Dzięki nim osiągniecie najlepszego efektu tłumaczeniowego jest możliwe. Sprawdzone techniki przekładu znacznie ułatwiają proces tłumaczenia. jednak dobry tłumacz na tym nie poprzestaje. Wielu tłumaczy ma wypracowane własne strategie przekładu. Dzięki nim jest w stanie sprostać nawet największym wzywaniom podczas tłumaczenia. Ważne jednak, aby z tych sprawdzonych czy własnych technik przekładu korzystać świadomie i konsekwentnie.
Jak widać, znajomość strategii tłumaczeniowych jest na stałe wpisana w pracę tłumacza. Dzięki nim trudności związane z tłumaczeniem stają się łatwe do pokonania. Tym bardziej, gdy tłumacz potrafi z nich korzystać. Trudno bowiem wyobrazić sobie tłumacza, który pracuje w oderwaniu od tych podstawowych zasad przekładu. Dlatego to one stają się nieodłącznym narzędziem pracy każdego dobrego tłumacza.
