Jedną z form przekładania tekstów z jednego języka na drugi są tłumaczenia pisemne. Osoby specjalizujące się w tej dziedzinie posiadają w swojej ofercie translację różnych form publikacji, a każda z nich wymaga od nich posiadania innego, specjalistycznego zespołu cech i umiejętności.
Spośród wszystkich rodzajów przekładania tekstu, obok ustnych wymienia się tłumaczenia pisemne. Są one rodzajem interpretacji znaczenia pisanych treści, napisanych w języku źródłowym
i tłumaczonych na język docelowy. W zależności od długości danego dokumentu, książki, publikacji czy innych, mogą przyjmować różne rodzaje ze względu na styl translacji, sposób tłumaczenia czy długość tekstu docelowego:
Tłumaczenia przysięgłe: wykonywane są na potrzeby zarówno firm i instytucji, jak również osób prywatnych. Podmioty specjalizujące się w tego typu tłumaczeniach pisemnych najczęściej oferują możliwość przekładania tekstów zarówno z języka polskiego na inny, jak i na odwrót. Sporządzane są na potrzeby urzędów, instytucji rządowych, uczelni państwowych, uczelni wyższych czy innych szkół. Do przykładowych dokumentów tłumaczonych przysięgle zaliczyć można zaświadczenia, świadectwa ukończenia szkoły, akty urodzenia, akty małżeństwa i pisma sądowe. Powinny być wykonywane przez doświadczonych tłumaczy, wpisanych na listę Ministerstwa Sprawiedliwości.
Tłumaczenia biznesowe: stosowane w środowisku b2b, co oznacza, że zlecać je może firma, które musi przekazać do innego, międzynarodowego przedsiębiorstwa. W największej ilości przypadków dotyczy całego zespołu działań, takich jak obsługa korespondencji, sporządzanie kontraktów i ofert handlowych czy przekładanie komunikacji z kontrahentami. Do tego typu tłumaczeń zalicza się zarówno przysięgłe, jak i normalne.
Tłumaczenia techniczne: w pewnym sensie rozumiane w podobnym tonie, co tłumaczenia pisemne biznesowe. Praca tłumacza polega przede wszystkim na przekładaniu instrukcji obsługi, specyfikacji i objaśnień działania maszyn czy urządzeń w formie pisemnej. Osoby wykonujące te usługi powinny posiadać specjalistyczną wiedzę z danego zakresu i posiadać szeroki zasób słownictwa.
Tłumaczenia medyczne: wykonywane przede wszystkim dla osób fizycznych, ale i instytucji do naukowych. Zaliczyć do nich można prace naukowe, wyniki badań, opisy chorób, recepty czy nazwy leków. Muszą zostać wykonane z zachowaniem najwyższego stopnia koncentracji i dokładności, ponieważ ewentualne uchybienia czy pomyłki mogą mieć fatalne w skutkach znaczenie.
Tłumaczenia prawne: w ich skład wchodzą czynności dotyczące dokumentów prawnych, takich jak ustawy, wyroki, kontrakty czy traktaty, jak również dokumentów prawniczych, jak komentarze do ustaw czy artykuły prasowe na tematy prawnicze. Tłumacze specjalizujący się w tej formie muszą posiadać specjalistyczną wiedzę i umieć stosować fachową terminologię.
Tłumaczenia naukowe: tłumaczenia pisemne, obejmujące tak istotne teksty, jak dokumenty związane z badaniami naukowy, obrady konferencyjne i inne publikacje naukowe, przekładane z jednego języka na drugi. Podobnie jak w przypadku tłumaczeń technicznych, osoba wykonująca taką translację musi posiadać szeroki zasób słownictwa z zakresu danej dziedziny.
Tłumaczenia literackie: jedna z najbardziej obszernych form tłumaczenia pisemnego. Dotyczy przekładania z jednego języka na drugi powieści, opowiadań, sztuk teatralnych czy wierszy. Tłumacze muszą posiadać niezwykle mocno rozwinięta wrażliwość literacką, aby w jak najpełniejszym stopniu zachować sposób przekazywania treści przez autora, a także posiadać szeroki zasób słownictwa, stosowanego w dłuższych pozycjach tekstowych. Do najtrudniejszych do tłumaczenia tekstów literackich zalicza się poezję, ponieważ tłumacz musi posiadać umiejętność interpretacji zarówno formy, jak i treści w języku docelowym.
Jak wygląda proces tłumaczenia pisemnego?
Większość publikacji traktujących o tłumaczeniach pisemnych wyróżnia dwa etapy procesu wchodzącego w przełożenie tekstu z jednego języka na drugi:
Tłumacz dekoduje znaczenie tekstu w języku źródłowym
Tłumacz koduje to znaczenie w języku docelowym
Pierwszy z tych kroków wymaga od tłumacza umiejętności scharakteryzowania, czyli dekodowania wszystkich elementów tekstu i wyodrębnienia tzw. elementów poznawczych, którymi mogą być pojedyncze słowa, jedno zdanie lub cały akapit. Mogłoby się wydawać, że nie jest to zbyt skomplikowany proces, ale aby wykonać to w sposób odpowiedni, tłumacz musi być mocno skupiony. Moment przenoszenia danego fragmentu na drugi język wymaga od niego analitycznego podejścia do opracowywanych treści i porównanie poszczególnych zdań do kolejnych, wzajemnie od siebie zależnych.
Ten etap tłumaczenia pisemnego wymaga od osoby możliwie najbardziej rozwiniętej znajomości języka źródłowego, jego wszystkich zasad gramatycznych, semantyki, składni, idiomów
i innych elementów języka. Co więcej, tłumacz musi posiadać wiedzę na temat kultury narodowości, posługującej się przekładanym przez niego językiem czy nawet osób, które używają go do komunikacji.
Aby jak najbardziej efektywnie dokonać tłumaczenia pisemnego, niekiedy znacznie ważniejszą cechą u tłumacza jest znajomość zasad swojego rodzimego języka, aby poprawnie zakodować w nim treści pochodzące z innego sposobu mowy. Przy wykonywaniu tego typu translacji, tłumacz nie może podpierać się kontekstem, a przełożenie tekstu powinno zostać dokonane z zachowaniem najwyższego podobieństwa znaczeniowego między oboma publikacjami.
