Cyrylica, głagolica i grażdanka, jak się w tym nie pogubić?

1764

Wbrew obiegowej opinii cyrylica nie jest użytkowana tylko i wyłącznie w Rosji, a raczej, to właśnie w Rosji nie operuje się cyrylicą, a powstałą później, na jej bazie, grażdanką. Zdziwieni? W zasadzie w powszechnym przekazie cyrylica i alfabet rosyjski to synonimy, ale w rzeczywistości są drobne różnice. W jakich więc krajach będziemy mogli posługiwać się cyrylicą bądź grażdanką?

Na skróty ukryj
1 Skąd się wzięła cyrylica?
2 Cyrylica i grażdanka, dlaczego inne nazewnictwo?
3 W podroży, do jakich państw konieczna będzie znajomość alfabetu rosyjskiego?
4 Cyrylica- pozostałość po ZSRR?
5 Pozycja języka i alfabetu rosyjskiego

Skąd się wzięła cyrylica?

Zgodnie z informacjami, które możemy znaleźć na stronach biura tłumaczeń realizującego tłumaczenia z polskiego na język rosyjski https://supertlumacz.pl/tlumaczenia-rosyjski/ nazwa cyrylica wzięła się od imienia świętego Cyryla, który wraz ze świętym Metodym podróżował po terenach zamieszkanych przez ludy słowiańskie i chrystianizował. Jako że, obaj Cyryl i Metody byli wysłani przez Cesarstwo Bizantyjskie, głoszona przez nich wiara chrześcijańska była obrządku wschodniego, a język, jakim się posługiwali oparty był na alfabecie greckim. Aby przystosować możliwości alfabetu greckiego do wymowy słowiańskiej, jeden z uczniów Cyryla i Metodego opracował głągolice, z której później powstała cyrylica.

Cyrylica i grażdanka, dlaczego inne nazewnictwo?

Cyrylica to pierwotnie alfabet wykorzystywany do zapisu języka starocerkiewnosłowiańskiego, który dziś ma status języka martwego i funkcjonuje już tylko, jako język literatury, nauczany w niektórych uczelniach wyższych. Cyrylicę wykorzystuje się także w cerkwi prawosławnej do zapisywania tekstów religijnych w języku cerkiewnosłowiańskim.

W Rosji w okresie panowania cara Piotra I przeprowadzono reformę cyrylicy, dostosowując ją do wymogów języka rosyjskiego. W założeniu cara, alfabet rosyjski miał być łatwiej dostępny dla ogółu obywateli, stąd też wzięła się jego nazwa grażdanka, co w rosyjskim oznacza obywatela.

Cyrylicę reformowano w każdym kraju, który opierał swój język narodowy na tym alfabecie Reformę przeprowadzono m.in. w Serbii, Bułgarii czy Macedonii.

Kilka informacji o obowiązującej w Rosji wersji cyrylicy:

  • składa się z 33 liter, a w tym z 21 spółgłosek, 10 samogłosek oraz dwóch znaków;

  • alfabet rosyjski w obecnej formie istnieje od 1918 roku, kiedy przeprowadzono ostatnią reformę alfabetu;

  • pisownia i wymowa liter różnią się od siebie;

W podroży, do jakich państw konieczna będzie znajomość alfabetu rosyjskiego?

Znajomość cyrylicy nie jest wymagana w znacznej większości państw europejskich, a już szczególnie w tych należących do Unii Europejskiej. Praktycznie tylko jeden kraj należący do związku UE- Bułgaria, ma język urzędowy oparty na cyrylicy. Pozostałe kraje świata, w których obowiązuje cyrylica:

  • Bułgaria,

  • Bośnia i Hercegowina;

  • Białoruś;

  • Ukraina;

  • Kazachstan;

  • Kirgistan;

  • Tadżykistan;

  • Czarnogóra;

  • Macedonia;

  • Serbia;

  • Rosja.

Cyrylica- pozostałość po ZSRR?

To tylko połowiczna prawda. Cyrylica powstała dużo wcześniej, zanim nawet jeszcze pomyślano o komunizmie. Misja Cyryla i Metodego to X w. i to już w tym czasie, na terenie dzisiejszych państw, posługujących się cyrylicą, przejęto ten alfabet do zapisywania własnych języków. Wpływy komunizmu i podboje ZSRR sprawiły jednak, że alfabet rosyjski przyjęto w większej ilości krajów.

Wszystkie kraje wchodzące kiedyś w skład ZSRR lub należące do byłych republik radzieckich, uznawały język rosyjski oraz alfabet rosyjski za bardzo ważne bądź obowiązujące, jako oficjalne. Wiązało się to z wpływami rosyjskimi, nauczaniem obowiązkowym rosyjskiego w szkołach oraz migracjach Rosjan do krajów byłego związku radzieckiego.

Państwa, w których, pod wpływem ZSRR, znajomość języka i alfabetu rosyjskiego jest znaczna:

  • Polska;

  • Czechy;

  • Słowacja;

  • Węgry;

  • Litwa;

  • Łotwa;

  • Estonia;

  • Rumunia;

  • Finlandia;

  • Ukraina;

  • Mołdawia;

  • Turkmenistan;

  • Armenia;

  • Azerbejdżan;

  • Gruzja;

  • Mołdawia;

  • Uzbekistan.

Pozycja języka i alfabetu rosyjskiego

Znajomość języka rosyjskiego na świecie jest znaczna, na co może wskazywać, że według różnych szacunków zajmuje on 5 lub 6 miejsce na świecie pod względem popularności. Przyjmuje się, że dla 160 mln język rosyjski to język ojczysty, ale praktycznie drugie tyle osób deklaruje jego dobrą znajomość, a co za tym idzie także znajomość alfabetu rosyjskiego. Jego popularność wynika głównie z wypływów, jaki miał wcześniej ZSRR, a obecnie Federacja Rosyjska.

Państwa, w których językiem urzędowym obecnie jest język rosyjski:

  • Rosja;

  • Białoruś;

  • Kirgistan;

  • nieuznawana przez ONZ Republika Naddniestrzańska;

  • Kazachstan (tutaj język rosyjski ma status jeżyka oficjalnego).

Język rosyjski należy do grupy 6 oficjalnych języków urzędowych w ONZ.

Oceń wpis!
[Ocen: 0 Średnia: 0]

POWIĄZANE ARTYKUŁYWIĘCEJ OD AUTORA